[Tlhingan-hol] nuq bop bom: 'ay' wa'vatlh chorghmaH jav: tIq yaj

Robyn Stewart robyn at flyingstart.ca
Fri May 25 18:51:11 PDT 2012


mebpa'mey Duy'Daq jIHtaH. 

Sent from a mobile device through a temporary connection. 

On 2012-05-25, at 13:16, "ghunchu'wI' 'utlh" <qunchuy at alcaco.net> wrote:

> On Fri, May 11, 2012 at 12:50 AM, Qov <robyn at flyingstart.ca> wrote:
>> 186: tIq yaj
>> 
>> SIbI' jang Mahoun, "ghobe', tujoy. jISaQbe' 'e' vInID. tlhIngan quv chutmey
>> vIyajchu'be' 'ach puq SoHtaHvIS Heghpu' vavlI' 'ej not yInDaj Dalop net
>> chaw'. vavlI' DatemnISpu'. tIqwIj 'oy'moH lut."
> 
> "Sympathy" 'ang 'e' vIloypu'.

majQa'. vaj 'eSSIm, Mahoun je Dayaj. 

>> not 'eSSIm tIq 'oy' yajpu' vay' 'ach SIbI' 'oy'vetlh Delchu'ta' Mahoun.
>> 'eSSIm tIq Dotlh DelmeH mu' ghaj'a' Mahoun Hol? mu'mey Hutlh 'eSSIm.
> 
> mu' ghajlaw' HolwIj'e': "languish"

chaq. jISovbejbe'. 

>> qechmeyvetlh buStaH neHbe'. bal poSmoH 'ej cha' HIvje' teb. "wItlhutlhtaHvIS
>> nuq wIjatlh?" jatlh 'eSSIm.
> 
> yelwIyyIt tIghvaD potlhqu' mu'mey 'e' vIqaw. qawmo' 'eSSIm Mahoun quvmoH.

mutchu'be'.  

>> jatlh Mahoun, "jupwI' SoHtaH." HIvje'Daj woH 'ej HIq tlhutlhchoH.
>> 
>> jatlh 'eSSIm, "jupwI' SoHtaH 'ej reH juppu' maHtaHjaj!" HIqDaj tlhutlhchu'.
>> lugh Mahoun: pujqu' HIq 'ach Daj wejwa'[205]. nov tIDaq nguvtaH 'op por 'ej
>> parHa'meH ghewmey He'taH. pIwvetlh qawmoH HIq wejwa'.[204]
> 
> vIyajHa'qu'. He'bogh porqoq nguv vIghovbe'. pIw ngIm tlhuD raghbogh
> por 'e' DaDellaw'.

parHa'meH ghewmey He'So' 'op tI, vaj DayajHa'qu'be'.  'a roD tI pIw parHa' nuvpu', 'ej tIvetlh vIqel. chaq <ngaghmeH tI> vIchelchugh vIDub?

>> [204] I was going to reject this as ridiculously unwieldy for "it had a
>> floral flavour" but 'eSSIm is a biologist, so her musing on the
>> characteristics of alien plants isn't out of character. I'm assuming we
>> don't have a simple word "flower" because Qo'noS vegetation, like native
>> Hawaiian flora, didn't evolve displays of scent and colour to lure insects
>> for pollination.
> 
> We do have the Star Trek example of "night-blooming throgni", a plant
> whose scent Worf remembers "from home". Its name strongly suggests
> that it does have flowers. The Star Trek Encyclopedia apparently calls
> it a "fragrant Klingon flower".

ngerwIj 'IH Qaw' ngoDmeylIj moH. 

>> jatlh Mahoun, "HIq HoSghaj DamaSchugh chomawbe'." nay'mey'e' vutta'bogh
>> 'eSSIm waHDI' Mahoun lumerlaw'. "loQ mughIjpu' Sojvam 'ach 'ey." jatlh.
> 
> Soj nov Hajbe'ba' Suy nov.

loQ Suy ghIj 'ach Hajbe' Suy jat. 

>> 'elpI'vo' mIn tlhap Mahoun. mIn boQ DuqmeH Sen, 'ej HurDaq qetltlhup qang.
> 
> <Duq> DaghItlhDI' <DuQ> DaHech, qar'a'? <qettlhup> DaghItlhHa' je.

bIlugh. mu'vetlh vISovchu'. vIghItlhHa' neH. 

>> nujDaqDaj ghoDta'DI' HIq tlhutlhqa'.
> 
> tlha'Ha'chuq <nujDaqDaj> mojaqmey.

pIj DuD nItlhDu'wIj. 

> I believe the object of {ghoD} is the thing into which something else
> is being stuffed. Consider Power Klingon's {to'baj 'uS lughoDlu'bogh
> tIlaj}.

qech potlh. vItInIS. <nujDaj ghoDDI'> DayajlaH'a'?
. 
>> Qe'Daq, yuQjIjDIvI' lopno'Daq je QIt Soj Soppu' Mahoun 'ej nov Soj tIghDaj
>> pabtaH. Hagh 'eSSIm 'ej jatlh, "DaH bISoptaHvIS tlhIngan DaDachu'!"
>> 
>> mon Mahoun. jatlh, "HIq yIpIch. muDuQ Sojvam."
> 
> qID vIjatlhQo'.

'a SoHvaD qID vIpolta'!

>> wej HIvje' wa'DIch tlhutlhchu'pu' Mahoun. Mahoun chechmoHlaHchugh HIvje' bID
>> HIq puj, HIq HoSghajqu' tlhutlhnISchoH 'eSSIm. chechtlhutlh Suq 'ej ba'qa'.
>> "'IwlIj jachjaj," jatlh 'eSSIm, 'ej chechtlhutlh ghup. Soj luSoptaH 'ej HIq
>> lutlhutlhtaH. loQ 'eSSIm yIn luqel 'ach yu'be' Mahoun. 'Ij neH 'ej Hoch laj.
>> 'eSSIm pIchbe' 'ej qIchbe'. 'eSSIm qa' ghunmoH laj HIq je.
> 
> lutvam 'IH vIqaghnIS 'e' vIpay, 'ach...*lu*ghunmoH.

lut DatIvlI'bogh qaghpu'mo' pab Qagh jItlhIj. Daj Qaghvetlh. jIHvaD qubqu' latlh moHaq Qaghmey 'ach pIj lu- vInop. 

>> ghaH retlhDaq
>> ba'taH Mahoun. 'eSSIm volchaHDu'Daq wa' DeS qat 'ej Mahoun volchaHDaq 'eSSIm
>> nach 'uchtaH latlh. 'eSSIm Quch yach Mahoun ghop. pujwI' ghaH Mahoun'e' 'ach
>> Hoch 'eSSIm 'oy' qaDlaHmo' 'ej jeylaHmo' DaHjaj 'eSSImvaD Mahoun HoS law'
>> Hoch HoS puS.
> 
> DuntaH.

muQuchmoH. qIHDI' Mahoun 'eSSIm je  Ha'DIbaHmey rur, ngaghtaHvIS. DaH SaHchuq 'ej vuvchuq 'ej voqchuq. poH poQ choHvetlh. vIqontaHvIS laDwI'vaD Dal poH 'e' vIHaj, 'ach poHvetlh vInoppu'chugh pIm lut. 

- Qov


More information about the Tlhingan-hol mailing list