[Tlhingan-hol] nuq bop bom: wa'vatlh SochmaH loS: HIvwI'

Robyn Stewart robyn at flyingstart.ca
Mon May 7 22:14:47 PDT 2012


At 07:37 '?????' 5/7/2012, you wrote:
>On Thu, Apr 26, 2012 at 12:43 PM, Qov <robyn at flyingstart.ca> wrote:
> > “qaSbe'pu', maHun. qaqaw. jajvetlh mInDu'lIj 
> vIqatta'DI' qama' buq vIteqbe'.
> > bImISlaw',” jatlh vajar, ghIq mIllogh legh. ghov. wejmaH ben QI' pegh
> > 'oHbejpu' tuQDoq'e'. qubtaH. not SaHtaHvIS vajar tuQDoq lo'taH vay'.
> >
> > “qaSbejpu'. murotlhmoH. chaq tlhIngan Hol 
> mujatlhmoH. qatlh qama' lurotlhmoH
> > tlhInganpu'?” jatlh Mahoun. De'vam neHqu'mo', bIQ neHbogh qama' rur.
>
>muqawmoH mu'meyvam Do'Ha'. Soj neHbogh qama' ghaHpu' Mahoun'e'.

chIch qaqawmoH. may'DujDaq Soj biQ je Hutlh 
Mahoun, 'ach ngIv DujDaq Mahoun je' vajar.

> > jatlh vajar, “Heghbe'meH. Heghchugh qama', ra'pa' ra'wI', qay'. chaq wanI'
> > Daqawbogh vISov. nonchoHpu'mo' DeSDu'lIj 'ej--”
>
>chaq qar <non> 'ach jum. yInwI' DeS Delmo' jIbItqu'.

rop teH vIDelneH. yIntaHvIS vay' nonchoH Ha'DIbaH 
'ej ngImchoH. 'upbej. SIQ Mahoun.

> > qagh Mahoun. jatlh, “wanI'vetlh vIqawchu' je. pIm.” poSDaq DeSDajDaq
> > 'uch'eghchoH Mahoun 'ej 'eSSIm leghmeH nach tlhe'moH. jatlh Mahoun, “jIHvaD
> > Soj Danob 'ej Qel DarI' 'ach cha'maH wa' 'anDornganpu'vetlh Qorghlaw'pu'
> > pagh. langqu'chu' 'ej roptaH 'ej Heghpu' 'op.”
> >
> > “'anDorngan 'ar?!” pe'vIl jatlh vajar. Mahoun SupmoH.
>
>vay' ghovlaw' vajar. tugh mISvam QIjlu'jaj.

bIDo' -- reH 'ay' veb DalaDlaH.

> > chuSchoH Mahoun
> > QumwI'. 'eSSIm retlhDaq QamchoH Mahoun, 
> jangtaHvIS. nov Hol jatlhtaHbogh be'
> > 'IjchoH. Mahoun ghIjlaw' mu'meyDaj. QumwI' 'eSmoH Mahoun.
>
>'IH <'eSmoH>. not vIleghpu'. nap 'ej Delchu'.

vaj mu'mey 'IH DItu'meH lutmey qonnIS Hoch.

> > vajar pum qabDaj.
> > jatlh, “qatlh ngem SumDaq SaHlaw'taH cha' tlhInganpu'?”
> >
> > Hota'ro' ghutar je tu'law'pu' Farsajii noch. jatlh vajar, “beqwIj chaHlaw'.
>
>Something about {beqwIj chaH} bothers me. I understand that "crew"
>could be a collective non-speech-using noun akin to "family", but
>since the pronoun is {chaH} with the antecedent {cha' tlhInganpu'}
>wouldn't this sentence best be understood as the plural "they're my
>crewmen" and use {-wI'}?

As it disturbs you I will change it, but would 
you know say {qorDu'wIj chaH} in a similar circumstance?

> > nIghIjbe'meH tlheD 'e' vIra'.” bIttaH Mahoun. 
> De' 'olDI' 'eSSIm, leS Mahoun.
>
>qarchu'be', 'ach yap. ra'qu'ta'be'. I suppose he's not being
>approximate, so it's fine.

chup 'eSSIm, 'ej tlheD luneH 'ach ngoy'mo' HoD ra' 'e' qellaw' vajar.

> > pay' bebDaq chuSqu' vay'. qachDaq Suppu''a' HIvwI'? betleHDaj woH vajar.
> > QumwI'vaD jachchoH Mahoun. chuStaH beb. lojmIt chuq luchovlaw' Mahoun
> > mInDu'. Dung bej vajar. jotlaw' 'eSSIm neH. jatlh 'eSSIm, “SISqu'choHpu'.”
>
>qen chuch moQmey SISbogh vISIQ. puH Duj law' QIH. wa'Hu' wanI'
>vIqawtaHmo', beb chuS Qoylu'DI' SIbI' muD Dotlh vIqel.

vay' ghIjlaH muD Dotlh 'e' vISov. wa'logh 
jI'ortaHvIS SISchoH. qaS wa'maH vagh tup ghIq 
jIjatlh, "SIStaHvIS SomDaq Doj wab, qar'a'?"

jatlh raQpo'wI', "SIS'a' neH?!"  qaSlI' lot 'e' Haj raQpo' 'ach ghelvIppu'!

> > lojmIt poSmoH 'eSSIm. SISbej. leghmeH lojmIt chol vajar. yav qIpDI' bIQ,
> > Supqu'. "tugh rIn," jatlh 'eSSIm. "jarvam pIj qaS."
>
>DaH tujHa'moH 'engmeyvetlh chong. 'ej chaq SISmo' jol noch nISbe'choH
>muD tatmey.

chaq.

> > jatlh Mahoun, “jItlhI­Hagh qoHpu' neH HeghtaHvIS SuvwI'pu'.” quSDaq ba'qa'.
>
>tlhIngan qa'Hom rItlaHlaw' Mahoun.

Daj qech.

> > Haghbe' 'e' Qap vajar. tlhIngan loDHom qawmoH Suy. jatlh Mahoun, “jIjolpa'
> > naDev cha' tlhInganpu' neH tu' noch. jatlh QeDpInwI' HungpInwI' je, muDDaq
> > law'mo' tatmey QapHa'laH noch, jolpat je.
>
>qay'pu' tatmeyvetlh 'e' vISovqu'!

lutvam laD je taghwI'pu' 'e' vItulmo', potlhDI' vay' vIQIjqu'.

> > 'ach 'anDornganpu'wI' DIqel.
> > wa'maH vagh qama' lutu'lu'. Heghpu' jav vIqIHpa'. qatlh Qorgh pagh?”
> >
> > lut ghov 'eSSIm 'e' loS vajar 'ach wanI' 
> Sovbe'law'. Qup. lut ja'choH vajar.
>
>potlhbe''a' wanI'? qun HaDbe''a'? tugh jISovchoHjaj...'ej tugh yajjaj Hoch.

puq poHvaD retlh potlh wanI'meychaj.  lutmey chu' 
ghajmo' latlhpu', lutmey ngo' ghojbe'. Unless you're ghutar.

- Qov 




More information about the Tlhingan-hol mailing list