[Tlhingan-hol] nuq bop bom: 'ay' wa'vatlh SochmaH wa': pIHpu'

ghunchu'wI' 'utlh qunchuy at alcaco.net
Thu May 3 13:30:59 PDT 2012


On Tue, Apr 24, 2012 at 12:20 PM, Qov <robyn at flyingstart.ca> wrote:
> "jISov," jatlh vajar. "meHDaq bIQongchoHDI' <qatlh bIj Daqotlh> jIjatlh 'ej
> bIjangDI' jIQeHchoH. Daqaw'a'?"[64]

maHvaD nI' poH. juqawmoH 'e' vItlho'.

> jatlh Hota'ro', "HIja', HoD. Hoch DuHmey vIqelta'DI' meqlIj vIloypu'."
> jatlh vajar, "DuHvetlh Daperchugh ngugh chay' jIvang 'e' DapIH?"
> jatlh Hota'ro', "chomup 'e' vIpIH."

yuDHa'bej.

> jatlh vajar, "vaj qatlh bIjatlh?"
> jatlh Hota'ro', "cha' Qu' potlh vIghaj. Duj vItoy'nIS 'ej HoD vIlobnIS.
> tlhochchuqchugh Duj vItoynIS 'ach ... Qu'wIj vIta'chu'chugh ram bIj."

<vItoynIS> qaghwI' chIllu'pu'.

ngaj pojpu'meH poHwIj 'ach jaS jIwuq. rut HoD vangmoH Sov le'
'anglaHbe'bogh. Duj ngoQ tlhochlaw'chugh HoD, roD HoD lobnISlu'. ngup
vIvoq, vIvoqbe'nISmeH meq vItu'pa'.  pImba' be'vam ghob.

> jatlh HoD, "bIchechtaHvIS jaS bIjatlh."[63] Hagh ghutar. Hota'ro' mu'mey
> qawlaHlaw'. HIq law' SIQlaH ghutar.
>
> QeHtaH vajar. qImyal, loDpu'vetlh je HoHrup. jatlh, "naDev, motlh'a'
> bIjqoqvetlh?" mujchu'. SaHbe''a' yaSpu'Daj? SaHbe''a' 'avwI'pu'Daj?
>
> jatlh Hota'ro', "jISovbe'. SIQpu'chugh latlhpu' mujatlhbe'pu'."

latlhpu' ja'be'pu' je Hota'ro' 'e' vIpIH.

> jatlh ghutar, "Hung mIw mub 'oHbe'. 'a ra'ta'mo' HoD'e' HeSbe' jeSwI'pu'.
> quvHa''eghmoHbej 'ach Hatbe'." bIj wIvlaH HoD 'ej DIbvetlh nISlaHbe' ngup.

qalmoH HoS net tob.

> jatlh vajar, "qatlh cha'Hu' chobDaq gharon DaHoHbe'ta'? DuQorghbe'bej!"
>
> jatlh Hota'ro', "pIch ghajbe'. lobbe'pu'chugh ..." mu'tlhegh rInmoHbe'
> Hota'ro' 'ach naSba'mo' qImyal, 'utbe'. jatlh Hota'ro', "vIvup 'ej vImuS.
> QIpmo' mu'meyDaj, vI'oy'moH."

mu'mey QIpbe' SamlaH'a' vay'?

> chollI'bogh tlhIngan be' legh vajar.. Hurghqu' DIrDaj. HIp tuQbe'taH 'ach
> SomrawDu' HoS 'ang yIvbeHDaj nov. tlhIngan yopwaH tuQtaH 'ej jIbDaj tIqDaq
> tI law' [262] leghlaH vajar.

qaSba'pu' wa' wanI' tuj. ghaytan varSajIy rI'ta'. chaq wa'logh Suchpu'
Qel, 'ach qItbe' DIch.

> wIjwI' ghaHlaw'. pawDI' jatlh vajar, "tej
> wInejlI'. 'eSSIm ponglu'. nuqDaq ghaHtaH?"
>
> jatlh be', "yuQvam Dab wa' tlhIngan neH. 'eSSIm jIH. vajar HoD SoHba'.
> Sotlaw'rajmo' qaghov, 'ej murI' Qugh Qel." yaS wa'DIchDaj, HungpInDaj je lIH
> vajar.

yaS wa'DIch gheSta' Hota'ro', tlhoS 'e' vIlIj. wej DujDajDaq toy'laH.

> jatlh 'eSSIm, "Ha'. matlhutlhjaj lutraj boja'taHvIS." DevchoH 'ej tugh
> qachDaj machDaq ba'taH ghom, HIq ngaSbogh HIvje'mey 'uchtaHvIS. lutmey
> ja'choH vajar.

{ja'} with an object other than the person being addressed still
bothers me. I'll probably get over it eventually.

> rewbe' ghaHmo' 'op QI' De' nopnIS 'ach bepbe' 'eSSIm.

rewbe' ghaH je mang'e' qar'a'?

I'm guessing you want to say "civilian". All I can suggest for that is
the verb equivalent of "non-soldier". {mang ghaHbe'mo'...}

> Hoch lutmey qImqu'.
> tlhaQDI' Hagh. SeyDI' nogh 'ej jach. HIq qangtaH 'ej Hoch yaS vuvqu'.
> ta'meychaj naD 'ej Ho'. qatlh QI' muvbe'ta' 'eSSIm? SIv vajar 'ach tlhobbe'.

'eSSIm quvHa'ghachDaj So'nISbe'. vajar nuQ 'e' vIHon.

> may' bommey bom 'ej tlhIngan chaH. Quchqu'law' 'eSSIm. vajar parHa' 'e' noH
> vajar.

Uh-oh.

-- ghunchu'wI'



More information about the Tlhingan-hol mailing list