[Tlhingan-hol] nuq bop bom: 'ay' wa'vatlh HutmaH Soch: waq paSlogh je

Robyn Stewart robyn at flyingstart.ca
Mon Jun 11 23:24:17 PDT 2012


At 21:34 '?????' 6/11/2012, you wrote:
>On Wed, May 23, 2012 at 1:45 PM, Qov <robyn at flyingstart.ca> wrote:
> > 197
> > waq paSlogh je
>
>'ay'vam pong vIqImbe' nubbogh 'ay'Daq waqmey vIqeltaHvIS, 'e' vI'Ipqu'.

qaHar. nepmeH mo' DaHutlh. DaH jIHagh neH.

> > pumtaHbogh bIQ bejtaH 'eSSIm. HoSghaj. Doj. chuSmo' 'ej loQ 'eSSIm vongmo',
> > Dochmey SuqchoHDI' negh, tu'be' 'eSSIm.
>
>(chaq wa' jaj SoHvaD "Granite Falls" vI'aghlaH. jenqu'be' 'ach
>vonglaHbej.

maj. vonglaH pumtaHbogh bIQ  'e' DayajlaHmo' jIyon.

>  'ej naQchugh nagh gho, tuj ngengHom 'ay'.)

Daj.

> > jatlh bu', "'eSSIm, naDev yIghoS."
> >
> > lob 'eSSIm 'ej latlhpu' ghoSmeH naghmey charDaq yItchoH.
>
>latlhvaD jImughtaHvIS, "slimy rocks" vIjatlhDI' jIHaghnIS. tlhIngan
>Hol mu'mey vIlaDtaHvIS pup qech, 'ach tlhaQ DIvI' Hol mu'mey.

Daj. loDnalwI'vaD Dung mu'tlhegh vImughta'. jatlh, "It seems 
complicated, too many clauses ..." He said he had no problem with 
"slimy rocks." In-joke?

> > Dochmey
> > luSampu'bogh leghDI' yItHa' 'eSSIm 'ej pum. qIvDu'Daq tochDu'Daq je ratlh
> > 'eSSIm
>
>tlhoy DIvI' Hol mu'tlhegh rur. <'eSSIm luQutlh qIvDu' tochDu' je> vIchup.
>I don't wish to do too much critique of style, but it does seem like a
>too-literal translation of the English "remained on hands and knees".

I'm not sure that I even though of it that way as I wrote it, but now 
that you point it out, I don't like it that way.

> > 'ej 'aH 'oltaHvIS jach. "Mahoun!" jatlh'.
>
>qaghwI' Qav yIqIl.
>
> > ngengHomDaq Mahoun paSlogh,
> > wa' waq, 'ej Mahoun yIvbeH luSamta'.
>
><Mahoun yIvbeH je> mojnISba' <'ej maHoun yIvbeH>.

That's just weird. I refuse to believe I did that. I must have been 
going somewhere with that sentence and then lost the first verb.

> > DIS SoDlu'pu'mo' mejpu''a' Mahoun?
> > tlhIngan ghaHbe' 'ach nachDaj pep 'eSSIm 'ej Hegh bey jach. jeSbe' negh.
>
>QalmeH Mahoun qamDu'Daj tlhabmoHta' 'e' ghovbe'law' 'eSSIm Do'Ha'.

chaq Do'.

> > QumwI' lo'lI' bu' 'e' QoylaH 'eSSIm. "nov Sut wISamta' 'e' ol tej. ghobe',
> > HIvwI'pu'Daj ngu'laHbe'," jatlh.
>
>batlhHa' vangbogh tlhIngan chaH 'e' Sov. HIvwI' qabmey leghpu' 'e' vIqawbe'.

qabmey leghpu'be'.

> > jatlh 'eSSIm, "Duj HoD ghaH. beqDaj vIja'nIS.
> > Qu'wIj 'oH." mejlI' 'eSSIm 'e' lunISbe'.
>
>ghu' Qatlh chIjchu'ta'. DaH Mahoun nab pabnIS...'ej loSnIS neH.

not lut peghmey vI'ang.

> > yIQtaHmo' DaSmeyDaj 'ughtaH. ghaytan Soy'moHmo' qojDaq gho'Ha'pu'[285].
>
>DaSmey tuQHa'DI' lIch 'e' vIleghrup.

chaq DISDaq ta'pu'.

> > DaH
> > HojtaH. He motlh SamlaHchu'bogh ghoSlI'. Du'Daj cholDI' yav ghItlhpu' DaS
> > ghovbe'bogh 'e' legh 'eSSIm.
>
> > naDev yItpu' nuv woch. nuHHey tIq qeng nIH ghop: Sormey junta' 'ej
> > pormey jen pe'pu'.
>
>ghochwI' po' ghaHba'. 'ej So''egh 'e' nIDchugh SuchwI', So'wI' tlhIb ghaH.
>
> > ghonDoqDaj lel 'eSSIm. Qapqa'be'bej merbogh HIvwI'. He
> > motlh tlheD 'eSSIm 'ej tamqu'taHvIS ngemDaq DonchoH. Sor retlhDaq 
> loSlI'bogh
> > tlhIngan loD legh. QI' HIp Hutlh. chu'bogh DaSmey wagh tuQtaH 'ej ghaH
> > nIHDaq Qam betleH.
>
>"Samurai" rurchugh tlhIngan, "Ninja" Da 'eSSIm.

qech vIparHa'!

> > taj lel 'eSSIm 'ej vanglaHpa' loD, HughDaj buQlI' 'eSSIm taj 'ej teSDajDaq
> > buQlI' 'eSSIm ghogh. jatlh, "bIjeghbe'chugh vaj bIHegh."
>
>Qapla' -- 'ach HIv 'e' Hech'a' loD? chaq ja'chuq neH chaH neH ghaH.

HIv 'e' Hechchugh ghaytan So''eghDI' tlhIbbe', qar'a'?

> > [279] Yeah, it's possible that a part of a piece of clothing isn't named
> > after the body part it encloses. Does anyone know a language where this is
> > so?
>
>English? :-) I don't think I've ever heard of the cuffs of a pair of
>pants being called the "ankles", or a hood being called a "head"
>(though I now notice the words' resemblance). But the general pattern
>is certainly undeniable.

Good catches.  I would still understand "the ankles of my pants are 
all wet," but "my brother put mud in the head of my jacket" not so much.

wa'leS bIlaDtaHvIS bIloy 'e' vIloS!





More information about the Tlhingan-hol mailing list