[Tlhingan-hol] tlham yu'eghmey tu''a' tera'nganpu'?

qov at kli.org qov at kli.org
Thu Feb 11 21:18:15 PST 2016


From: Ed Bailey [mailto:bellerophon.modeler at gmail.com] 

> cha' ben taghwI' jIHpu', 'a DaH Qaghmey qaq vIlIngtaH. Hoch Qagh chu' vInatlhpu'DI', po'wI' jImoj'a'?

Qaghmey natlhlaHchugh vay' vaj pupchoHpu' QIchwIj.  'a DISvam ghaytan QaghmeywIj law' law' Hoch taghwI'pu' Qaghmey law' puS. maghItlhDI' maQagh. 'a Qagh nIv DIHeS 'e' wInIDjaj.

 
> jIjatlh> leD 'uD tIH chenmoHmeH 'uD tIH wav.
>
> jatlh Qov: 'uD tIH leDmoHmeH -- leD = be perpendicular
> 
> jIyepHa'. <cha' 'uD tIH leD chenmoHmeH 'uD tIH wav> jIjatlh 'e' vIHech. lugh'a'?

HIja', 'a leDmoHmeH chenmoHmo',  {chen} DanoplaH.  

> jIjatlh> poH logh je Hap rey Hoch Dojmey.
>
> jatlh Qov: I like this use of Doj, but I prefer {poH Hap, logh Hap je}.  Just because I find it easier to read. YMMV.
>
> 'a wa' Hap bIH poH Hap'e', logh Hap'e' je. chaq mu' lughbe' 'oH Hap'e'. DIp chang'eng wIpoQ: loghpoH, poHlogh ghap. poHlogh vIyajchugh, HoSchem, pIvchem, Surchem je rur. SaHtaHvIS Doj, 
> chen *poHloghchem. 

qech chu' DelmeH mu' chu' poQlu'. mu'vetlh DaDelta'mo' vIlaj.

> loS lurgh chang'engmey ghaj poHlogh.

majQa'. qayajchu'. qech DelmeH tlhIngan Hol mu'meyvam QaQ law' DIvI' Hol mu'mey motlh QaQ puS.  pov {lurgh chang'eng}.  

> jatlh Qov: loQ Michelson-Morley ngong jan rur, qar'a'?  *Aether*qoq Do juv 'e' luHech. SaHbe' aether, 'a valmo' jan ngong vIqaw.
> DaDelmo' jIbel. DaH loQ vIyaj. tlham yu'egh 'ol latlh 'e' vIloS.
>
> qar. 'otlh nISchuqghach lo'pu' ngongchaj je. SaHbe' aether bong 'e' tob janchaj val.

Michelson-Morley ngong vIHaDtaHIS, Cavendish tlham juvmeH ngong vIHaD je.  nap 'ach val je.  QeD vItIv. jatlh vay', <teHchugh ngerwIj, qaSnIS wanI'. qaSchugh wanI'vam vIjuvlaH. chay' vIjuv?ngong 'ogh 'ej juv. lughchugh nger juvlaH.  mujchugh qay'be'. ngong val ta'ta'.  nger tobmeH vay', wanI' juvlaHbogh jalnIS 'ej juvnIS. 'IH nger tobbogh ngong.  peqIm! QeD wIlo'choH.

- Qov




More information about the Tlhingan-hol mailing list