[Tlhingan-hol] nuq bop bom: 'ay' wa'vatlh HutmaH wej: Sor Hap boSmeH - READ ME FIRST

ghunchu'wI' 'utlh qunchuy at alcaco.net
Wed Jun 6 13:08:35 PDT 2012


On Sun, May 20, 2012 at 7:54 PM, Qov <robyn at flyingstart.ca> wrote:
> Sor Hap boSmeH

DIS yIQDaq Sor Hap Samlu'chugh, chay' lI'?

> HurghtaHmo' DIS, poH lunoHlaHbe'chu'.

(I swear that I'm not reading ahead.)

> Hoch luchchaj tlhappu'mo' pagh
> Qaw'pu'mo' bIQtIq, tlhaqmey ghajbe'.[209]

taHbe'chugh tlhaq HaHlu'pu'bogh, 'ut tlhaq chu'. QIv bIQ SIQlaHbe'bogh tlhaq.

> nuHmey ghajtaH 'eSSIm.[285] Mahoun
> ghop rIQ nuD 'e' nID 'eSSIm 'ach Hurghchu'mo' Qatlh. jatlh Mahoun, "'oy'
> vISIQlaH." Mahoun Dabe' Mahoun.

muj 'eSSIm. reH Da'eghqu' Mahoun.

> jatlh Mahoun, "maDo'. naDev law' bIQ QaQ.
> tlhIlmey vImumlaH 'ach ngImbe'."

bIQ neH 'empu' 'eSSIm 'e' vItul.

> wej bIQvetlh tlhutlhqang 'eSSIm. 'up qech,

'upbe'law' yIntaHbogh Soj.

> 'ach yIntaHmeH tugh 'ut 'e' yaj.

jIyIntaHmeH tIq ghoDlu'pu'bogh vISopnISchugh, jIruch, 'ach ghaytan
vuDwIj vIchoHbe'.

> jatlh 'eSSIm, "qaStaHvIS loS jaj wutlhDaq maSo''eghlaHchu'taHbe'. bong
> DISvam wISamta'. nejchu'chugh tlhIngan negh, SamlaH je."

nejchu'chugh negh, bIQtIqDaq Sampu' DIS lutu'pa'.

> jatlh Mahoun, "vaj pov tlhIngan nochmey. DujwIjvaD DIvI' nochmey nIv
> vIDIlta'.

jIHagh. DoghlaH DIvI' tIgh, 'ej QIplaH DIvI' ngoch, 'ach nIvlaw' DIvI' noch.

> ghorDaq jaQHa'bogh tlhIlmey DItu'laH 'ach wutlh Ha'DIbaHmey not
> DItu'." ghaytan nIv DIvI' noch cham 'e' Sovmo' 'eSSIm jangbe'. bomchoH
> Mahoun ghIq mev. jatlh, "loQ matamnIS. yuQwIjDaq wa'logh tlhIlHalDaq 'op
> tlhIlwI'pu' lujonlu'taHvIS bomtaHmo' Qoy vay' 'ej lutoDlu'. Qarghmey mach
> veghlaH wabmey." Hurghmo' mon 'eSSIm 'e' leghlaHbe' Mahoun.
> jatlhbe'nIStaHmo' Mahoun ghaHvaD Qatlhqu' poHvam.

loQ loDnalDaj joy'lu' 'e' tIvlaw'.

> QubchoH 'eSSIm. loSleS ghungmo' pujchoHpu' 'eSSIm Mahoun je.[249] ngugh
> QalnISlaHtaH Mahoun.

'ej vIHtaHbogh bIQtIq 'omnIS. Qapbe'chugh, ghaytan qojvo' porghDaj
pummoH pumbogh je bIQ.

> DISDaq Soj nejchoH 'eSSIm. yavDaq tortaH 'ej ghop
> nechmoHtaH. nItlhDu' bIngDaq vIHchugh vay' woH 'ej chopchoH. letchugh nagh
> 'oH. charchugh lam ngogh 'oH. noghchugh ghew 'oH.

charlaH je ghewmey. "Slimy yet satisfying."

> 'op ghewmey Sop 'eSSIm 'ej
> MahounvaD HochHom nob.[211]

Qubqu'.

> yavDaq tlheghmeyHey lutu'lu' je. wa' luH 'eSSIm.
> SIHqu'. wItlh. largh. mum. Sor Hap rur. mut ghovlaw'.[212]

Doj. yuQ nov Sor 'oQqar wejwa' Sov. 'ach tej ghaH, 'ej tI buSlaw'.
vay''e' SovnIS.
(Sor vImumchugh, chaq cha' mut vIghov. le' "Ponderosa pine", 'ej
ngeDqu' "Sassafras".)

> tlhegh chenmoHmeH
> Sor wutlh 'ay'mey lo'laH 'eSSIm. lI'bej tlhegh. tIqwI' boSmeH Sor wutlh 'ay'
> tlha'choH. ghoStaHvIS 'eSSIm langchoHtaH DIS. tugh 'och moj. loQ SaltaH.
> 'aqroS jeqtaHmo' Sor 'ay'mey, mInDu' SoQmoH. burghDajDaj QotchoH 'eSSIm 'ej

<burghDajDaq>

But I don't think "lie on her stomach" works that way in Klingon. This
is describing orientation rather than location. We have the
{QongDaqDaq Qotbe' tlhInganpu'} example to tell us one valid location
of {Qot}, and it isn't a body part. More relevantly, the ST5 notes
render "Romulan women belong on their backs" as {DungDaq legh 'ej
QotnIStaH romuluSngan be'pu'}, instead of using a more straightforward
but apparently incorrect {DubDaq Qot}.

I might use a phrasing similar to the ST5 sentence, or I might try
{QotchoH 'eSSIm. yav Hot burghDaj}, or {SaSchoH 'eSSIm...}.

> tlhetlhmeH DeSqIvDu' lo'. loQ 'och waQtaH nagh. juSmeH 'och DopDaq ghoSchoH
> 'eSSIm 'ej nagh juStaHvIS loQ nechmoH.
>
> pay' 'eSSIm DubDaq 'uychoH vay' 'ej 'eSSIm rechqu'moH.

va. purlaHbe'chugh, jatlhlaHbe' 'ej Mahoun rItlaHbe'.
DaH lImqa' net chaw''a'?

-- ghunchu'wI'



More information about the Tlhingan-hol mailing list