[Tlhingan-hol] nuq bop bom: 'ay' cha'vatlh wa'maH loS: quvHa'wI' DaqaDbe'chugh bIquvHa''eghmoH

Qov robyn at flyingstart.ca
Tue Jul 3 09:33:14 PDT 2012


At 05:01 '?????' 7/3/2012, you wrote:
>On Sun, Jun 17, 2012 at 10:04 AM, Qov 
><robyn at flyingstart.ca> wrote: > vajar was asking 
>the doctor to verify that he was hearing all 
>that he should > hear. bIval; Huy' Darur. wabmey 
>ghoghmey je QoynISba', 'ach De' Qoy je neHbej.

'ay'mey vIqontaHvIS nachwIjDaq qech tu'lu' 'ach 
qech vIQumta' 'e' vISovbe' DalaDpa'. chaq vIyaj 
jIH neH reH 'e' vISIv. qech Dayaj je Da'olDI' reH jIQuch.

> > 214: quvHa'wI' DaqaDbe'chugh 
> bIquvHa''eghmoH > > QoymoHwI'mey teqta' vajar. 
> nom bIH nuD Qel ghIq nobHa'. jatlh, 
> "tIjomqa'. > teSlIjDaq bIHtaHvIS vInuDnIS. 
> tamtaHvIS ghoghwIj choQoylaHchu'chugh HIja'." > 
> raSDaq ba'choH vajar 'ej teS nuDmeH joD Qugh. 
> 'eS'a' raS? raS motlhDaq ba'chugh SID, joDnIS Qel 'e' vIpIHbe'.

wot <lean forward> wIHutlh.

> > jatlh, "ra'wI' qaDta'bogh > mang'e' DaqIHpu', 
> qar'a'? QuDHom Dajqu' taghmoHta' beqlI', vajar 
> HoD. ghutar > laghlI'mo' nom *veS* beq naQ 
> ngejlI' quv rop'a'Hey." (mu'tlhegh vIlaDchoHDI', ghutar laghlaw'lI' vay'.)

lagh 'e' lunID!

>  naDev lugh'a' «beq naQ»? qaq'a' «beq Hoch»?

jIQochbe'.

> > Hub'egh vajar. jatlh, "rop 'oHbe' quv'e'. 
> batlh vangchu'ta' beqpu'wI'. quv > nge'laHbe' 
> vay' 'ej noblaHbe'." (vaj chay' vay' quvmoHlu'?)

vay' quvmoHlu'DI' quv chav joq naD vay'. quv noblu'be'.

>  > jatlh Qel, "qapumbe', HoD. qanaD. DujvamDaq 
> pIj qaS wanI'mey quvHa'. quv > nge' net 
> nIDbej." > > "qaQoylaHchu'," jatlh vajar. Duj 
> naDHa'meH Qel tampu' ghoghDaj 'e' vIyajchu'.
> > "batlhHa' vanglu'taHvIS quv chavbe'lu'." > 
> vIttlhegh neH jatlh vajar, 'ach pum yajlaH Qel. 
> qaStaHvIS wanI'mey quvHa' > vangbe'law'taH. > > 
> "latlh teS." jatlh Qel. tlhe''egh vajar 'ej 
> latlh teSvaD jatlh Qel, > "jIvanglaHDI' jIvang. 
> SoghlI' vItoDta'. HeghlI' be'vetlh, pagh 
> mIghchoHlI', > 'e' vIbej vIneHbe'mo', waw' 
> ropyaHDaq vIQayta'. Dach 'e' Sovpa' Sa', > mamejmo' HotlaHbe' Sa'."

>  (luDI' qImyal, chaq «Qugh tetlh» lut qonnIS vay' 'ej bomnIS.)

Qugh Qel tetlh, lot tetlh ghap Daqel'a'? lotmey'e' qawbogh Qugh?

>  > vajar merpu'. jatlh vajar, "chaq 
> chovnatlhvetlh vIyajbe'pu'." latlh mu' QaQ law' 
> «chovnatlh» QaQ puS, 'e' vISIv.

qaStaHvIS DIS law' mu'vetlh vIlo'taHmo' ghaytan 
vIchovHa'. naDev <ghantoH>, <qech>, <wanI'> joq vImaSbe'.

> > jatlh Qel Qugh, "Dayajpu'. bIghHa' 'avwI' 
> SoHtaHvIS, yelwIyyItngan qama'vaD > QaHwIj 
> DaSuqta'. bIqub. Heghpa' qama' tam bepbe' 
> HochHom." toH. Mahoun > Qorghta'bogh Qel'e' 
> ghaH Qugh'e'. rI'pu'bogh 'avwI' qawchugh Qel 
> qaStaHvIS > DISmey law', qubqu'law'.

>vajar HoD qawpu' Qugh Qel 'e' ghovlaw' Hota'ro' Sogh. qublaw' je be'vetlh.

ropyaHDaq pawDI' Hota'ro' ghovba' Qel. DaH HoD 
naSbe' toy'taH Hota'ro' 'e' tulmo' Qel, ghaytan 
ghel. chaq jatlh Qel, <ben law' HoDlI' vIqIHpu'. 
loD quv ghaHlaw'.> rurbogh mu'mey jatlhpu'mo' Sovchuq 'e' Har Hota'ro'.

> > "DaH DuQoylaHchu' je teSvetlh," jatlh 
> vajar. > > "maj. Hoch DaQoynISbogh 
> DaQoylaw'taH, HoD," jatlh Qel. (cha'logh yajlu'mo' qanaDqu'.

mumaw'choHmoH ghu' vIchenmoHta'bogh!  Dat 'Ij 
Hung. pagh luvoqlaH. chay' De' vIQum? vaj 'eSSIm 
luSuchnISpu' 'ej tagha' SaHbe'choH SID quv maqoch.

>Which reminds me: Happy Canada Day, belatedly.)

vItIvqu'pu'.  yIttaHbogh yupma'vaD jIjeS, 'etlhwIj vIjoqmoHtaHvIS!

> > "latlh DaghelnIS'a'?" > > "HIja'," jatlh 
> vajar, "wa'leS qaStaHvIS megh qoSwIj wIlop jIH 
> beqpu'wI' je. > 'et tachDaq ghomuv. juppu' quv 
> tIqem." Hota'ro' mu'mey le' qaw vajar 'ej lo'. HoDDaj qeSchu' yaSvetlh.

toy' 'e' nID. Dujvam yajmeH Hota'ro' laH voq 'e' wuq vajar.

>  > "SoHvaD ghorgh qaS megh?" jatlh Qel. DujDaq 
> qaSbe'mo' jajlo', jaS jaj yaj > vumwI'pu' pIm. 
> In case you missed it, I'll offer the option of 
> putting {lu-} on {yaj}. I can accept an 
> implicitly plural {jaj} if leaving it off was intentional.

chIch vIta'pu' 'e' vIqawbe'mo' jIpwIj vIlaj. :-)

> > mon vajar 'ej poH per. loQ QongmeH poH mImnIS 
> Qel 'ach jeS 'ej juppu' qem > 'e' lay'.

>QongDaq buSbe' neH. Do' yaH lonnISbe'. >

naDev lutvam qonmeH mIw ghantoH vImuch: qatlh 
qechvetlh vIlo'ta"?  qatlh pIm Qel jey? 'utbe'. 
jaj Hoch QaptaH Duj 'e' vImuch neH. pIj lutmeyvaD 
reH vemtaH nuvpu''e' bopbogh lut. jaS jIvang 
vIneH. ... 'ach SIbI'Ha' lutvaD potlh Qel QongmeH 
poH. lopno' mejDI' SIbI' QongchoH DaH net Sov. 
'ej lut SIghchoH ngoDvetlh. reH lut DajmoH pagh 
teHlaw'moH ngoDHommey vIqonDI' lutwIj luSIghmoH. 
vInabchu'be'mo' qon'eghlaw' lut.

>  Sojpa'Daq ghom ghutar vajar je 'ej ghem 
> SopchoH. Qu'Daj ta'lI'mo' Hota'ro' > DachtaH, 
> 'ach Qapla' chavta'mo' ghutar Seyqu'. chobDaq 
> be'tlhar HungpIn je > mu'mey qonpu' Hung 
> qonwI'mey 'ej HoSghajqu'mo' QIn labqa'ta' 
> bejwI'pu' mu'mey labqa'ta' chaH qar'a'? QIn 
> lulabqa'ta'chugh, QIn *lu*labqa'ta'.

qatlh muQaghmoHtaH moHaqvetlh'e' neH? rut wI-/DI- 
vIDuD. chaq nI-/Du- vIlo'chu'be' 'ach lu- vInoptaH. 'ej noptaH je Okrand.

> > rInpa' may'. Hay'choHpa' Hung yaSpu', 
> jatlhta' be'tlhar, "DujvamDaq ngoy' > Hoch 
> tlhIngan. toy'chu'be'chugh mochDaj, moch 
> qaDnIS. Hoch ratlhbogh Qu'mey > ta'chu'taHvIS 
> yaS, Qu'vetlh potlh ta'be'chugh, tlhIngan wo' 
> toy'Ha' yaS. > tlhIngan wo' vItoy'." be'tlhar 
> mu'mey ja'taHvIS ghutar, ghogh SeQ lo' 'ej > 
> bochtaH mInDu'Daj. qeylIS chut ja'bogh loD rur.

>«qaqaD» 'oSchoHlaw' «tlhIngan wo' vItoy'.» -- ghunchu'wI'

bIlugh!  'ay' vInoppu'bogh vIDel: qaH'eng qaD 
HungpIn. ghelmeH jatlh, <bImatlh'a'?>

<'IvvaD> jatlh qaH'eng

ghelmo' qaH'eng, Sa' toy'be' 'e' Sov HungpIn. 'ach 'ay'vetlh vIqIl.

- Qov





More information about the Tlhingan-hol mailing list