[Tlhingan-hol] mIl'oD veDDIr SuvwI': 'ay' 3 - nIteb SuvnIS DevwI'

Rohan Fenwick - QeS 'utlh qeslagh at hotmail.com
Thu Aug 2 21:14:45 PDT 2012


ghItlhpu' Qov, jatlh:
> jISaqpu' 'ej QuQmey vIchu'Ha'pu' 'ach wej quS qogh vIchu'Ha'pu'. vIlaDnISqu'!

mumer! lut DatIvqu'ba'mo' jIbelqu'. latlh 'ay' vIlI'nISba'.

jIjatlhpu' jIH:
> qaSpa' wanI'vetlh, jot tIna'tIn joH 'ej qIm. 'ach luvan vavDaj ghom'a' je 'e' leghDI',
> luvuvmeH ghebmey lurIlchoHlu' 'e' QoyDI', luquvmoHmeH naD bommey lujachchoHlu'
> 'e' QoyDI', chu'bogh patlh 'ej quvbogh qotlhbe'bej pay' 'e' QubchoH ghaH. «chay'
> vavwI' ngup'a' vIgheSlaH jIH?» jatlh'egh.

jang Qov, jatlh:
> vIvup. Qatlhbej Qu'vetlh. SaQbe'pu' Do'.

teHbej. ghaHvaD Qu''a''e' gheSmoHlu'ta' 'ej loQ ghIj.

jIH:
> qIjbogh mInDu'Daj[1] 'ej notqa' tel[] rurbogh SoQmoH 'ej SaQchoH.

chup Voragh, jatlh:
> Do Klingons have eyelashes?  We know they have {Huy'} "eyebrow(s)" - presumably the same color as tIn'atIn's lashes - which are significant to Klingons.  {Huy'} shows up in a common simile:

qatlho'! The oblique reference to the "clever as an eyebrow" simile adds a nice sub-sense to it. vIchoH ('ej 'ay' cha'DIch, "eyelashes" bopbogh 'ay''e', vIchoH je):

qIjbogh 'ej notqa' tel rurbogh Huy'Du' bIngDaq mInDu'Daj SoQmoH 'ej SaQchoH.

(Qov - choja'DI', SIbI' tera' notqa' mIlloghmey vIHaDchoH. bo'DeghvetlhvaD, loQ tel bo tIq law' tlhuQ bo tIq puS tagha' 'e' vItu'. 'ach choQubmoHmo' qatlho' je.)

Qov:
> puj ta' 'e' 'oSlaH pagh Qu' SaHqu' ta' 'e' 'oSlaH. nuq Har roghvaH?

ghaytan puS luleghlaHchu'bogh nuvpu' 'ej mInDu'Daj leghchu'meH ghaHDaq Sumbogh. roghvaH vuD qelbe' bom 'ach joHDaj vuvchu'mo' roghvaH, pIch ghajbe' tIna'tIn 'e' luHar 'e' vIHar jIH.

jIH:
> jotHa'choH puqbe'Daj 'e' tu' roStevan 'utlh, vaj puqbe'Daj qeSmeH chol. «Hoch vav
> cho' puqDaj, 'ej jIH chocho'pa' SoH, jotlaHbe' tIqwIj'e',» 

Qov:
> cho' 'e' loH neH. Heghpu'mo' pagh Sabqu'pu'mo' cho' neHbe'.

HIja'. 'ej be' ghaH tIna'tIn'e' 'e' yIqaw. nughmey tIQvaD, pIj ghu' motlhDaq joH cho'laH puqloD neH, 'ej roStevan cho'wI' wIvlaHchu' neHba' je. I see this as a nice parallel not only to Queen Tamar, but to Gorkon and Azetbur in ST6. Though Gorkon died rather than became an 'utlh, he'd made it clear that his intent was for Azetbur to succeed him, and I have no doubt that had Gorkon lived he would have done just as roStevan has.

jIH:
> jatlh. «vaj yISaQQo', puqbe'wI', 'ach qeSwIj yIbuS. DaHjaj qolvat joH SoH; qaSughta' jIH,
> 'ej pIlajta' Hoch maH. DaH Sep qumvaD SoH Davoqlu'. tlhoy yImunQo', yInguqHa''eghmoH,
> batlh yInoH. reH potlhwI'vaD ramwI'vaD je pung yIcha'; chalqach pIgh je wovmoHlaH jul.

Qov:
> jotHa'moHbe' qeSvam. ngoy' 'e' Sovmo' SaQtaH!

jotHa'moHbe' 'ach chaq 'oHmo' ghojlaH.

jIH:
> ta' quvmo'[], tlhabHa'qangchoH nuv tlhab, 'ej lobqangchoH nuv tlhabHa' 'e' chaw'.

{'e' chaw'} vIteqpu'. nungbogh chovnatlhmo' chuvpu'.

Qov:
>valbej voDleH 'utlh.

teH. Very classist advice, very cynical, but also very pragmatic.

QeS
 		 	   		  
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://stodi.digitalkingdom.org/pipermail/tlhingan-hol/attachments/20120803/def4ba0d/attachment.html>


More information about the Tlhingan-hol mailing list