<p>On Wed, Feb 8, 2012 at 6:15 PM, Qov <<a href="mailto:robyn@flyingstart.ca">robyn@flyingstart.ca</a>> wrote:<br>> HungpInvaD jatlh Mahoun, "Mossam," <ghoghoS> 'oSmeH nItlhDu' lo'. jangDI' HungpIn Hagh Mahoun. QIjmeH jatlh, "Durur. jatlh <bISumqu' nuHwIj Dabot, qaH>." </p>


<p><-chugh> chagh</p>
<p>ghIq HIvbe'mo' Mossam rurchu'be'.</p>
<p>> HungpInvaD yel Hol jatlh Mahoun. loQ mon HungpIn. SaHchuqlaw' HoD HungpIn je.<br>> "banglI' ghaH'a'?" jatlh 'eSSIm. Mossam HoHrup 'eSSIm ghop.</p>
<p>reH Suvrup SuvwI''a'.</p>
<p>> "ghobe'," jatlh Mahoun. "pImlaw' tIghmeymaj. parmaqqay ghajchugh yelwIyyItngan, latlh ngaghbe'. latlh ngaghchugh bang, qay'." loQ jej Mahoun ghogh.</p>
<p>qunlaw'.</p>
<p>> jatlh 'eSSIm, "maHun, qechvetlh vIyajchu'. tlhIngan maghpu'chugh bang, pIj maghwI' HoH latlh. qamaghbe'pu'. bIjatlhta' <maHvaD qItbe' parmaq. matay'laHbe'taH.>. choyajHa'pu''a'?"<br>

> "loQ," jatlh Mahoun.</p>
<p>yajHa'pu' Mahoun, chay' 'e' SovlaH? <qayajHa'pu''a'> DaghItlhHa''a'?</p>
<p>> Ho'Du' 'ang 'eSSIm, "qamaghta' jIH 'e' Dapum'a'?" Dujmo' vaH chIm SIchmeH vIHchoH 'eSSIm ghop. lubejtaHmo' Hung yaSpu'. yIvbeHDaj lIS 'ej vaH Hotbe'.</p>


<p>tuH Daqonchu'. </p>
<p>> jatlh Mahoun, "qapumbe'. jImIS neH. choSaHbej'a'?"<br>> "HIja'," jatlh 'eSSIm. "cholajHa'ta'DI' chotungmoHmo' latlh vIngaghta'. qamaS. matay'qa' vIneH. DuH'a'?"</p>


<p>QaQ straightforwardness.</p>
<p>> jatlh Mahoun, "napHa'qu' ghu'. DIvI' ghoqwI' jIHtaH 'e' DaHar'a'?"<br>> ngoDmeyqoqDaj, vajar QIn je qawtaH 'eSSIm. teHpu' Sotlaw'. teHpu' tlhIngan bIghHa'. chaq teH lut naQ. jatlh, "not yuQjIjDIvI' Datoy'pu''a'?"<br>

> jatlh Mahoun, "wa'maH wej ben jIboghpu'DI' DIvI' malja' vItoy'choHpu' 'ach not ghoqwI' jIH! vergh ravmey vISay'moHtaH."</p>
<p>It took real effort to figure out that you didn't mean "Thirteen years ago, when I was born..." I think this would need to use a different idiom: "after I had suffered thirteen years" or "when I was a thirteen year youngster" or something.</p>


<p>> "yIQIj," jatlh 'eSSIm. DIvI' qangwI' ghaHlaw'taH.</p>
<p>rapbe' DIvI' malja' DIvI' QI' DIvI' qum je, 'e' Sovbe''a' 'eSSIm?</p>
<p>> jatlh Mahoun, "yuQwIjDaq Dujmey DIchenmoHmeH nuboQpu' DIvI'. SepwIjDaq Saq yotlh luchenmoHmeH jIjlI' yelwIyyItngan malja', DIvI' malja' je. </p>
<p>{Saq} is only a verb, isn't it? {Saqjan} is a noun, but I don't remember {Saq} by itself having been defined or used as "landing".</p>
<p>> DIvI'vaD HattaHmo' toy'wI''a'pu', vergh Say'moHwI' luDIllI'. </p>
<p>vum qama' 'e' raD DIvI' 'e' vISIv.</p>
<p>> vergh ravmey vISay'moHtaH ghIq 'op Dujmey rav vISay'choHmoHmo' HoDpu' vIqIHpu' 'ej logh tepqengwI'Daq jIvumchoH.</p>
<p>You probably should use {tongDuj} instead of {tepqengwI'}. (If I were reading with less of a delay, my earlier comments would likely have influenced this already.)</p>
<p>> loghDaq machIjmeH, tepqengwI'majDaq toy'taH Human HoD. ghaytan ghaHmo' nupIHpu' tlhInganpu' 'ej nujonta'. DIvI' QI' toy'be' HoD. chIjmeH mIwmey ghojmoHtaH neH. jIH mughojqangmoH je. boQqangqu'. chep yelwIyyItnganpu' neHlaw'pu'. </p>


<p>Even without {'e'}, I think the prohibition against aspect suffixes on the second verb of a SAO applies to {neH}. It strikes me as wrong when I read it, anyway.</p>
<p>> wIjonlu'pu'DI' not vIleghqa'pu'. Dujvetlh yaSpu' tlhabmoHbe'law'pu' tlhInganpu'."</p>
<p>tlhIngan par, ghaytan 'e' qawchoH.</p>
<p>> yev Mahoun 'ej 'eSSIm pumqu' mInDuDaj.</p>
<p>Dach mInDu' qaghwI'.</p>
<p>-- ghunchu'wI'</p>