[Tlhingan-hol] nuq bop bom: 'ay' cha'vatlh cha'maH loS: veQ lI'
Robyn Stewart
robyn at flyingstart.ca
Mon Jul 16 22:02:11 PDT 2012
At 21:41 '?????' 7/16/2012, you wrote:
>On Wed, Jun 27, 2012 at 9:47 AM, Qov <robyn at flyingstart.ca> wrote:
>
> > 224
> > veQ lI'
>
>Qu'vaD lI''a' veQ? QIn luSo'meH vay' veQ lulI''a'? ghu' Delbogh
>pongvam vIghojrup.
>
> > DaH ghom luDorlI' Hung yaS 'ach qaD pagh. lotlhrup'a' Duj naQ? ghobe'.
>
>va'. meqmeyDaj'e' toy'taH 'op.
>
> > chobDaq lommey baQ juS.
>
>**
>baQ naH. ghoQ Ha'DIbaH qar'a'?
HIja'. Hal pImvo' pawmo' cha' mu'mey nachwIjDaq lutamlu'law'.
> > QuD qellu'DI' Qochlaw' 'op. Heghmey ral SIQba'pu'.
> > vagh lommey toghpu' vajar. puSqu'. jatlh vajar, "nuqontaH Hung HotlhwI'mey.
> > qatlh naDev nubotbe' mangghom?"
> >
> > jatlh nISwI' beH qengbogh 'avwI', "Dotlh SovmeH ra'wI'pu',
>
>_lu_SovmeH DaghItlhpu' DaneH'a'? moHaq HutlhtaHvIS QaplaHmo' ram,
>'ach chIch DaHutlhmoH 'e' vISIv.
I'd love to know what it is about lu- that makes it so missable.
Sometimes when I miss it, I realize I've been treating the bare verb
like an infinitive. Most languages I know don't conjugate both verbs
in a modal pair, and with something like *{Dotlh Sov luneH} I treat
Sov as if it were an infinitive. Maybe I'm thinking "in order to" and
that's triggering the unconjugated verb. But I don't think that
explains HochHom.
> > cham, ghoqwI'pu'
> > je wuv. Sovbe'chugh ra'wI', vanglaHbe'. Sovchugh ra'wI', vangvIp." Sogh
> > ghaHpu' lom'e' SIqbogh 'avwI' 'e' tlhoj vajar. batlhHa' ra'law'ta'.
> >
> > jatlh Hung yaS, "be'tlhar yIlIjQo'." be'tlhar lIjbe'pu' vajar.
> qevpobDaj rIQ
> > Hot. ghoStaHvIS ghom tlhejchoHtaH latlhpu'. veDDIr tuQtaH. naQDaq veDDIr
> > Hoch qeng vay': joqwI' chenmoHta'.
>
>joqbogh veDDIrvam DelmeH nIv <veDDIr naQ> 'e' vIQub. mISmoHlaH 'e' vISaHbe'.
meqwIj DaleghlaH. naQ naQ qeng je. :-)
> > chemvaH rurbogh Ha'DIbaHmeyvetlh'e'
> > wampu'mo' Hoch, veDDIrvetlh 'ay'mey SuqlaH.
>
>DujDaq ratlhlaw'ta' 'op 'ej wampu'be'. chaq Qap <HochHey>.
mojaqvetlh Dalegh DaneH neH. :-) vIta'.
> > chob lumejlI'. chaH tlhopDaq choQ tIn tu'lu'. 'aH law' ngaS. DelnISchugh
> > vajar, bIHvaD <veQ lI'> per. SaH raSmey lughorlu'pu'bogh, baS chuv, quSmey
> > ngo', SeHlaw 'ay'mey je. choQDaq lughoSchoH lotlhwI' ghom.
>
>**
>nuq lughoSchoH? ghItlhDaq Dochmey Sar Sum law' veQ Sum puS.
>ghom 'ar DaDel? ghoSchugh wa' ghom neH, muj <lu->.
va! pIm ghItlh vIghaj, ghItlh vIlabpu'bogh je. vIqalmoHlaw'pu'. DaH
vItI'nISqa'.
> > *Dugh* HanDogh
> > chevlu'bogh legh vajar. nuDmeH joDDI' ghaH bIngDaq muD DuQ nISwI' tIH.
>
>HoD Do' Qanlaw' San.
rut Do'nIS Sub. jatlh jupwI', "Gotta love 'bad-guy-aim'."
> > tlhe''egh vajar. bachwI' leghpa', bachwI'Daq muvpu' cha' tIHmey bachta'bogh
> > lotlhwI'pu'. loj bachwI' wa'DIch 'ach luDech latlhpu'. jonwI' choQ
> > Hublaw'meH, chob pImvo' pawlI' nawlogh 'ej lotlhwI'pu' HIvchoHta'.
> >
> > yoD'eghmeH vajar, HanDogh, baS 'ay'mey je 'emDaq So''eghchoH. bachtaHvIS
> > negh Daqchaj chov vajar. tachDaq nISwI' beH jonbe'pu' vajar. negh nISwI'
> > beHmey HoS law' vajar pu'HIch HoS puS, vaj DaqDaj 'angbe' vajar. wa' mang
> > wIv vajar. SIchmeH vajar veQ joj ghoS. jagh SuvtaHvIS Hota'ro' ghutar je
> > ghoghmey QoylaH. qaStaHvIS may' beq wuvlaH 'e' Sovmo', jagh buS.
> >
> > Qeqqu'meH jagh mang, baSDaq beHDaj lanta'. pay' mang retlhDaq QamchoHDI'
> > vajar, beH botmo' Qutlhbogh baS, nom tlhe'laHbe' mang.
>
>**
>qen juja' tlhe'egh vajar. DaH juja' tlhe' mang. wa' lo' yIwIv.
chorgh wen lo'wIj vIwIvta'. nom beH tlhe'laHbe' mang. mISbe'meH
laDwI', pa' mu' <beH> vIchel.
>'ay' veb vIbuSqu'be'.
yaj.
> > vIHchoH vajar betleH.
> > jagh DeS chev 'ej 'oHvo' nISwI' beH tlhap vajar. jach loD. DeS
> > chevlu'pu'bogh leghDI', taj lelmeH latlh ghop lo' 'ach qIpqa' vajar betleH
> > 'ej reghqu'mo' pujchoH. DejchoHtaHvIS nISwI' tIH bot porghDaj ghIq tlhoS
> > vajar qIp latlh tIH. choQ qIpDI' lom
>
>ghaytan <mupDI'> qaq law' <qIpDI'> qaq puS.
bIlugh.
> > Qoybe' vajar chuSqu'mo' may'. 'Iw, HuH,
> > muD tatmey je larghlaH. may'na' 'oH.
>
>I hope you don't mind if I imagine this scene as a paintball game.
ghu' vIDelpu'bogh DajunnISmo' vIDelqu'pu' 'e' Da'ol. che'ron ral
Hutlhbogh tlhIngan QuD vIDellaHbe'. 'a lutwIjDaq nga'chuqwI'pu' nong
law' law' HoHchuqwI'pu' ral law' puS 'e' vIHar. jImujchugh,
nga'chuqwI'pu' vIchelnIS. :-)
DaH jIQongnIS.
- Qov
More information about the Tlhingan-hol
mailing list